Verdas største idrettsfest!
Fotball er verdas største idrett når vi tel supportarar. Nesten halvparten av verdas befolkning heiar på eitt eller fleire fotballag. Men kva er det eigentleg med fotball som begeistrar så ufatteleg mange? Kva slags gylne augneblinkar er verdt å hugse frå fotball-VM?
Fans jubler på en fotballarena.
🇺🇾 URUGUAY | 1930
Fotball-VM blir til
Verdas første fotball-VM vart arrangert i Uruguay. Sjølv om ikkje interessa var like stor som i dag, var det 90 000 menneske på finalen. Uruguay vann 4–2 over Argentina og vart dei første verdsmeistrane i fotball i verda.
Mørk bakgrunn av fotballstadion
🇨🇳 KINA | 1991
Første VM for kvinner
Det var Kina som arrangerte det første fotball-VM for kvinner. Her deltok tolv nasjonar. USA vann over Noreg i finalen og vart verdsmeistrar. VMs beste spelar vann gullballen, og VMs toppskårar fekk ein gullstøvel.
Mørk bakgrunn av fotballstadion
🇫🇷 FRANRKIKE | 1938
På veg mot verdskrig
Det nærma seg ein ny verdskrig på slutten av 1930-talet. Likevel vart det arrangert fotball-VM i Frankrike. Brasil og Polen spelte ein heilt fantastisk opningskamp med 11 mål. Brasil vann 6–5.
Mørk bakgrunn av fotballstadion
🇸🇪 SVERIGE | 1995
Noreg vart best i verda
Dette året deltok tolv land i VM for kvinner i Sverige. Noreg vann alle kampane sine! I finalen vann dei 2–0 over Tyskland. Det vart delt ut seks prisar, og Noreg vann fem av dei. Landslagstrenar Even Pellerud kunne juble over å ha dei beste damene i verda!
Mørk bakgrunn av fotballstadion
🇸🇪 SVERIGE | 1958
Fotballmagi frå Brasil
Sverige og Brasil møttest i finalen. Det var ein 17-åring frå Brasil – Pelé – som gjorde størst inntrykk. Han kunne fotballtriks ingen hadde sett før. Det vart ein velfortent siger til Brasil. Pelé vart ein av tidenes beste fotballspelarar.
Mørk bakgrunn av fotballstadion
🇺🇸 USA | 1999
Kåring av eit verdslag
VM for kvinner fekk ein nervepirrande finale. USA og Kina måtte avgjere det heile med straffespark. USA vann. Det vart kåra eit lag med dei 11 beste spelarane. Norske Ann Kristin Aarønes vart teken ut til dette verdslaget.
Mørk bakgrunn av fotballstadion
🏴 ENGLAND | 1966
Football´s coming home
Den moderne fotballen vart utvikla i England, og i 1966 vart VM arrangert her. Forventningane til lagkaptein Bobby Moore og hans England var skyhøge! England og Vest-Tyskland spelte finale på Wembley Stadium med 100 000 tilskodarar. England tok ein velfortent siger.
Mørk bakgrunn av fotballstadion
🇩🇪 TYSKLAND | 2011
Japan tek pokalen
For første gong kom ikkje dei norske damene seg vidare frå gruppespelet, medan Japan, derimot, gjekk heile vegen til finalen. Der vann dei over Tyskland og vart det første laget frå Asia som vann VM-pokalen.
Mørk bakgrunn av fotballstadion
🇲🇽 MEXICO | 1986
Guds hand
Mexico opplevde eit kraftig jordskjelv like før VM. Likevel gjennomførte dei meisterskapen. Noko av det ein hugsar best frå dette VM, er nummer 10 på Argentina – Diego Maradona. Han var ein fantastisk spelar og skåra fleire mål. Ikkje minst mot England. Eitt av måla hans blir kalla “Guds hand”. Eit anna blir rekna som hundreårets VM-mål.
Mørk bakgrunn av fotballstadion
🇺🇸 USA | 1994
Sverige vil grave gull, men vinn bronse
Før VM i USA hadde Sverige eit klart mål. Dei skulle vinne VM-gull. Med songen «När vi gräver guld i USA» fekk svenskane trua. Men det vart med bronse då dei vann 4–0 mot Bulgaria. Det norske herrelandslaget kvalifiserte seg for første gong til fotball-VM. Fotballen i USA fekk ein heilt annan status. Amerikanarane tok fotballen – soccer, som dei kallar det – til sitt hjarte.
Mørk bakgrunn av fotballstadion
🇫🇷 FRANRKIKE | 1998
Noreg slår Brasil
Noreg var med i sitt andre VM. Dei måtte vinne over Brasil for å gå vidare frå gruppespelet. Brasil var allereie kvalifisert for vidare spel. På jonsokaftan skjedde mirakelet. Noreg slo Brasil 2–1. Frankrike vart verdsmeistrar på heimebane – og noko særleg større enn det kan det ikkje bli.
Mørk bakgrunn av fotballstadion
Kva er det eigentleg med fotball?
Kvifor er det så mange som elskar fotball?
Eit enkelt spel
Fotball er eit enkelt spel. To lag skal skåre flest mogleg mål. Det einaste ein treng, er ein ball. Og ballen kan vere laga av kva som helst. Dette gjer det mogleg for store delar av befolkninga i verda å spele, sjølv om dei er fattige. Idretten er nervepirrande for supportarar, trenarar og spelarar.
Eit lagspel
Eit fotballag består av elleve spelarar. Kvar av spelarane har jobben sin ute på banen. Nokre spelarar blir superstjerner. Andre høyrer vi lite om. Fotballen samlar ufatteleg mange supportarar. Dei følgjer laget sitt uansett kva som skjer. Fotball på sitt beste er rein kjærleik til idrett og lagspel.
1 / 3
Tottenham Hotspur Stadium
Draumen om VM-pokalen
Fotball-VM skal vere ein idrettsfest. Draumen for laga er å løfte VM-pokalen over hovudet. VM har gitt oss mange gylne augneblinkar. Det vil garantert komme mange fleire.
Feiring med gullconfetti og VM-pokal da Frankrike vant fotball-VM for herrer i 2018.
Kjelder:
- Historien om fotbolls-VM (2018)
Orage forlag AS
- Holm, Jan: VM i fotball – kvinner i Store norske leksikon på snl.no. Hentet 2. desember 2022 fra https://snl.no/VM_i_fotball_-_kvinner
Mørk bakgrunn av fotballstadion
Bilde- og videorettar:
-
-
Getty Images
-
King of soccer history – YouTube
-
WoSoNostalgia – YouTube
-
Classic Football – YouTube
-
Women´s Soccer History – YouTube
-
Don Denaly – YouTube
-
AISpotter – YouTube
-
British Pathé – YouTube
-
Football´s Great – YouTube
-
Classic England – YouTube
-
robkvi – YouTube
-
HistoryFull Worldcup – YouTube
-
Skolerom
-
Russian Presedential Press and Information Office (CC BY 4.0)
-
Skolerom
-
Skolerom
-
