Dei høgaste bygningane i verda

Det krevst mykje ingeniørkunnskap for å bygga ufatteleg høge bygningar. Kor høgt kan ein eigentleg bygga?

Accessibility icon Dei høgaste bygningane i verda

Verdas høgaste

Den høgaste bygningen i verda er for tida skyskraparen Burj Khalifa i Dubai. Han er 828 meter høg. Men Jeddah Tower, som er under bygging i byen Jeddah i Saudi-Arabia, vil vera over 1000 meter høg når han er ferdig. Det blir den første bygningen som ragar meir enn ein kilometer over bakken.

Kva er mogleg?

Kor høge skyskraparar er det eigentleg mogleg å bygga? Det vil vera vanskeleg, men kanskje ikkje umogleg, å bygga eit tårn som er over 2000 meter høgt – like høgt som ti vanlege skyskraparar oppå kvarandre. Det er likevel mykje som er vanskeleg viss ein vil bygga slike megahøge bygningar.

Vinden truar

Det største problemet er vind. Når det blæs mykje, kan eit høgt hus vaia frå side til side. Og det kan gjera at dei som er i dei øvste etasjane, blir sjøsjuke.

Det finst måtar å unngå at bygningen vaiar på. Nokre av dei høgaste skyskraparane i verda har ei gigantisk vekt som heng inne i bygget, heilt øvst. Dette blir kalla ein svingingsdempar.

Svingingsdemparen i Taipei 101 Tower i Taiwan er ein turistattraksjon i seg sjølv. Den store gule kula heng i åtte stålkablar mellom 87. og 91. etasje.

Forrige avsnitt

1 / 3

Neste avsnitt

Veldig langt opp

Ei anna stor utfordring er å komma seg til toppen av bygningen. Ein skyskrapar på over ein kilometer treng over 3000 trappetrinn. Heisane må gå superfort. Viss ikkje tar det veldig lang tid å komma seg opp og ned. Nokre heisar går i 69 kilometer i timen. I den farten fyk ein heispassasjer opp eller ned i ein fart på fem etasjar i sekundet.

Bra for miljøet?

Megahøge skyskraparar består av ufattelege mengder betong og stål. Det er ikkje bra for miljøet, for fabrikkane som lagar desse materiala, slepper ut farlege gassar i atmosfæren. Sidan høge bygg treng masse material og veg mykje, er lågare bygningar slik sett meir miljøvennlege.

På den andre sida sparer høghus miljøet for biltrafikk. Viss høghus blir plasserte tett på kollektivtrafikk, som for eksempel togstasjonar, vil dei som jobbar i høghuset ofte ta tog i staden for bil. Mange skyskraparar blir i tillegg bygde nesten utan høve til å parkera. I den høgaste bygningen i London, The Shard, jobbar over 5000 menneske, men det finst berre 46 parkeringsplassar. Då blir folk tvinga til å bruka kollektivtrafikken – og det er bra for miljøet.

Forrige avsnitt

1 / 2

Neste avsnitt

Topp 10

Sjå kva ti skyskraparar som akkurat no er dei høgaste i verda. Kor mange av dei har du høyrt om?

Kjelder:

  • Spennende vitenskap – Junior (2020)
    Orage Forlag AS

Bilet- og videorettar

  1. Shutterstock
  2. Getty Images
  3. Shutterstock
  4. Getty Images
  5. Getty Images
  6. The B1M – Youtube