Verdsreligionane – kristendommen

Kristendommen er den største religionen i verda. Han består av mange ulike kyrkjesamfunn, men alle kristne har til felles at dei trur på Jesus som Guds son og verdas frelsar.

Accessibility icon Verdsreligionane – kristendommen
Verdsreligionane:

Kristendommen

Kristendommen oppstod rundt år 30 e.Kr. i området der Israel ligg i dag. Kristendommen begynte med Jesus frå Nasaret. Religionen som var viktigast på hans tid, var jødedommen, og Jesus og dei første tilhengjarane hans var jødar. Kristendommen vart først sett som ei retning innanfor jødedommen, men etter kvart vart han ein heilt eigen religion.

Kors på et fjell i solnedgang
Kors på et fjell i solnedgang

Utbreiing

I dag er kristendommen den største religionen i verda. Det finst over 2 milliardar kristne. Det utgjer 32 prosent av heile befolkninga i verda. Det finst kristne i alle land i verda. Kristendommen begynte først å slå røter i Europa, før han spreidde seg til andre verdsdelar.

Den kristne trua er delt i mange ulike retningar. Vi har mellom anna den katolske kyrkja, den ortodokse kyrkja, den anglikanske kyrkja og dei protestantiske kyrkjene. Desse utøver trua si på ulike måtar.

Kristendommen er òg opphav til tidsrekninga vår – vi lever i år 2021 etter Kristus – det vil seie etter at Jesus Kristus vart fødd.

Forrige avsnitt

1 / 2

Neste avsnitt
Stallen, krybben og Jesus
Stallen, krybben og Jesus

Sentrale personar 

Kristendommen er ein monoteistisk religion. Det vil seie at han har berre éin gud. For dei kristne består Gud av tre personar: Faren, Sonen og Den heilage ande. Dette blir kalla treeininga.

Jesus er den mest sentrale personen. Dei kristne trur at då han vart fødd, gjekk Gud inn i kampen mot alt vondt i verda. Jesus ofra seg på korset for menneska si skuld. Det viktigaste ved kristendommen er trua på at Jesus er Guds son og verdas frelsar.

Forrige avsnitt

1 / 2

Neste avsnitt
Jesus på korset
Jesus på korset

Heilage stader 

Byen Jerusalem i Midtausten er ein heilag by for dei kristne. Der vart Jesus korsfesta og gravlagd. Ifølgje Bibelen var det òg frå Jerusalem at Jesus fór opp til himmelen. Mange kristne frå heile verda reiser hit for å besøke den heilage byen. Dette kallar vi pilegrimsreise.

Kyrkjene blir òg rekna som heilage hus. Her samlar dei  kristne seg til gudsteneste, som presten held.

Jerusalem
Jerusalem

Heilage skrifter 

Bibelen er den heilage skrifta til kristendommen. Namnet bibel kjem av gresk «biblia», som betyr ‘bøker’. Bibelen har betydd mykje for kulturen og verdsbiletet i den vestlege verda. Han har inspirert mange filosofar og kunstnarar. Han er også  ei av dei mest lesne bøkene i verda,  og han er omsett til cirka 2000 språk.

Bibelen
Bibelen

Høgtider 

Kyrkja feirar mange høgtider og heilagdagar. Høgdepunkta er jul, påske og pinse. Påska var den første høgtida dei kristne feira, og ho er den viktigaste høgtida i kristendommen. Søndag er kristendommen sin heilagdag, og denne skikken er svært viktig i vår del av verda.

Den tomme graven til Jesus
Den tomme graven til Jesus

Symbol

Det viktigaste kristne symbolet er korset – det er sjølve teiknet på den kristne trua. Dette er fordi Jesus vart korsfesta. På korset leid og døydde Jesus. Korset er òg eit symbol på siger over døden.

Kristendommen har mange andre symbol. Eit lam, ein fisk, ei sol og ein pelikan er alle symbol på Jesus.

Et kors i en hånd
Et kors i en hånd

Ritual

Eit ritual er noko vi gjentek ofte og etter eit bestemt mønster. Søndagsgudstenesta er eit slikt ritual for mange kristne. Men kanskje endå viktigare er overgangsrituala til kyrkja. Dei markerer overgangane i livet til menneske. Det er dåp, konfirmasjon, ekteskap og gravferd. Andre ritual er nattverd og  sjukesalving.

Bryllup
Bryllup

Kunst og bygningar 

Kyrkjebygget er eit gudshus der kristne kan samlast. Med typiske spir og klokketårn er kyrkja lett å kjenne igjen. Ei kyrkje kan vere flotte utsmykka katedralar eller enkle forsamlingshus.

Kristendommen har òg gitt inspirasjon til mange store kunstverk, som Michelangelos takmåleri frå 1500-talet i Peterskyrkja i Roma.

Nidarosdomen
Nidarosdomen

Kristendom i Noreg

Kristendommen fekk fotfeste i Noreg på 1000-talet. Før det trudde nordmenn på norrøne gudar som Odin og Frøya. Kristendommen var den offentlege religionen i Noreg, og kyrkja vart kalla statskyrkje. Men i 2017 vart staten og kyrkja skilde, og no blir kyrkja kalla ei folkekyrkje.

Det står likevel i Grunnlova at verdiane i Noreg mellom anna byggjer på kristendommen. I dag er cirka 70 prosent nordmenn medlemmer av folkekyrkja, men langt frå like mange er aktive kyrkjegjengarar.

Forrige avsnitt

1 / 2

Neste avsnitt
Heddal stavkirke
Heddal stavkirke

Kjelder:

  • Elstad, Hallgeir og Rasmussen, Tarald: kristendom i Store norske leksikon på snl.no.
    Henta 13. april 2021 frå https://snl.no/kristendom
  • Seim, Turid K.: Bibelen i Store norske leksikon på snl.no.
    Henta 14. april 2021 frå https://snl.no/Bibelen

Bilet- og videorettar:

    1. Getty Images
    2. Getty Images
    3. Getty Images
    4. Getty Images
    5. Getty Images
    6. Getty Images
    7. Getty Images
    8. Getty Images
    9. Getty Images
    10. Getty Images
    11. Nrk skole