Skrive med eigne ord

Kanskje har du opplevd å få oppgåver der du skal skrive "med eigne ord"? Men kva betyr det eigentleg, og kvifor skal du det? Kva er poenget, liksom?

Accessibility icon Skrive med eigne ord

Skrive med eigne ord

Skrive «med eigne ord». Har du fått det som skuleoppgåve og ikkje forstått kva det betyr? Kva er poenget med å gjere det, liksom?

Ung jente sitter på senga med en notatblokk i fanget og tenker med en blyant i munnen.
Ung jente sitter på senga med en notatblokk i fanget og tenker med en blyant i munnen.

Du skal vise at du forstår fagstoffet

Når du skriv med eigne ord, skal du ikkje berre gjengi ordrett eller byte om på setningar eller ord. Du skal forklare det du har lese og høyrt.

Når du skriv med eigne ord, skal du tolke innhaldet til andre sine tekstar på din måte. Du brukar orda dine og måten du byggjer opp setningar på. På den måten viser du forståinga di og ferdigheitene dine.

Med eigne ord blir fagstoffet “ditt eige”. Dette lettar lærarens vurdering av kunnskapen din. Det hjelper deg til å utvikle deg vidare. Du kan lettare sjå din eigen progresjon over tid og gi inspirasjon til vidare utvikling. Det lettar lesinga til prøver og eksamen.

Forrige avsnitt

1 / 3

Neste avsnitt
Ung gutt sitter på en stabel med bøker og tegner på en vegg samtidig som han ser på sin laptop.
Ung gutt sitter på en stabel med bøker og tegner på en vegg samtidig som han ser på sin laptop.

Di eiga forståing er viktig!

Den som les teksten din, skal enkelt forstå forskjellen på dine eigne og andre sine tankar og idear. På skulen blir det vurdert kva du har lært, og korleis DU klarer å bruke det.

Dersom du brukar noko frå andre sine tekstar– utan å oppgi kjelder – kan det bety at:

  • du kan fagstoffet, men er usikker på korleis du skal skrive om det. 
  • du synest at andre har skrive det så bra at du tenkjer det er unødvendig å skrive det på ein annan måte. 
  • du tar ein snarveg.

Det gjer det vanskeleg for den som skal vurdere teksten, å vite kva som gjeld for deg. 

Forrige avsnitt

1 / 2

Neste avsnitt
En elev får tilbakemelding på en skriftlig oppgave av en lærer.
En elev får tilbakemelding på en skriftlig oppgave av en lærer.

Kva er plagiering?

Plagiering er når du framstiller det som om andre sitt arbeid er ditt eige. Nokre gongar er plagiering lett å oppdage, andre gongar kan det vere vanskeleg. 

Plagiering er Å…

kopiere setningar og avsnitt funne i andre sitt arbeid utan kjeldebruk.

kopiere ord for ord.

omformulere ei setning eller eit avsnitt, så teksten er nokså lik.

kopiere tekst direkte frå internett utan kjeldebruk.

Plagiering er Å…

skrive av notatane til ein medelev.

kopiere bilde, diagram, grafar og liknande utan å oppgi kjelda.

låne data/statistikk og fakta som andre har samla inn, utan kjelder.

bruke sitat frå tekstar, videoar eller anna frå undervisninga utan å oppgi kjelde – òg sjølv om det er dine eigne notat av gode sitat frå læraren. 

Forrige avsnitt

1 / 3

Neste avsnitt
Mann som kopierer noe i en kopimaskin.
Mann som kopierer noe i en kopimaskin.

Kvifor plagierer ein?

Det kan vere mange grunnar. Det ikkje alltid eit bevisst forsøk. Ofte er ein berre ikkje flink nok til å vise kjelder. For ein student eller forskar kan det få alvorlege konsekvensar. Kjeldebruk er dermed kjempeviktig å lære seg!

Ein student som plagierer, får ikkje godkjent oppgåva si og må kanskje bruke lengre tid på studiet. I verste fall kan studenten bli stengd ute frå studiet i ein periode.

Plagiering finst ofte når:
  • ein har fått for dårleg tid på ei oppgåve og “låner” frå andre.
  • ein er redd for å ikkje skrive godt nok, og “låner” frå andre.
  • internett gir riktig svar, og ein brukar dette ordrett.
  • ein kanskje vil stå fram som klokare enn ein er.
Forrige avsnitt

1 / 3

Neste avsnitt
Timeglass med turkis sand som står på et tastatur til en laptop.
Timeglass med turkis sand som står på et tastatur til en laptop.

Samarbeid er lov

Det er viktig å kunne samarbeide. Minst like viktig er måten vi samarbeider på: Gir vi berre dei riktige svara til kvarandre, vil det ikkje hjelpe oss til å forstå omgrep og konsept.

Sjølv om vi hjelper kvarandre, skal kvar enkelt elev svare.

Luftfoto av fem studenter som sitter rundt et bord og samarbeider.
Luftfoto av fem studenter som sitter rundt et bord og samarbeider.

Når skal ein oppgi kjelder?

Du treng ikkje oppgi kjelder viss noko er  allment kjent. Men kva betyr det? Det at hovudstaden i Noreg er Oslo, og at summen av vinklane i ein trekant er 180 grader, er allment kjent. Då er det ikkje nødvendig å oppgi kjelder som seier dette.

📷   Rådhuset i Oslo, Noregs hovudstad.

Allmenn kunnskap er noe som er kjent av dei fleste og som er enkelt å sjekke. Men er du i tvil om noko er allment kjent, så bør du setje inn ei kjelde.

Informasjon kan nokre gonger trenge ei forklaring, og kanskje ikkje kjelde. Ta til dømes omgrepet “overvekt”. Ordet kan bety fleire ting. Då bør du forklare omgrepet eller formidle definisjonen.

Forrige avsnitt

1 / 3

Neste avsnitt
Oslo rådhus i solnedgang.
Oslo rådhus i solnedgang.

Sitere og referere til kjelder

Oppgi alltid kjelder du har brukt. Det viktigaste er at det kjem tydeleg fram kva kjeldene er, kva som er ditt, og kva som er andre sitt arbeid.

Du kan sitere direkte – ord for ord  – eller referere til kjelda. Når du refererer, brukar du informasjonen i kjelden(e), men du siterer ikkje ordrett. Kjeldeliste er ei oversikt over alt materiell du brukte i oppgåva.

Viss den som les teksten din, har nokre spørsmål, kan dei sjekke kjeldelista. Spør deg sjølv om du har gode, pålitelege kjelder? Tenk gjennom om du har brukt eigne ord når du refererer til kjelda, eller om du berre har kopiert teksten.

Forrige avsnitt

1 / 3

Neste avsnitt
Stor gammel bokhylle med mange gamle bøker.
Stor gammel bokhylle med mange gamle bøker.

Direkte sitat

Dersom du siterer ei setning, kan du bruke henne direkte i teksten ved å setje hermeteikn på begge sider av setninga. Eit døme: Under 2. verdskrig uttalte Churchill at «Storbritannia var sterke».

Når du brukar fleire setningar eller avsnitt, viser du dette i eige avsnitt. Då kan du gjerne bruke innrykk. Det er valfritt å bruke hermeteikn. Men det er viktig å vise at det er eit sitat og ikkje sjølvskrive.

Viss du berre brukar delar av eit sitat, markerer du det med […] for å vise staden som er utelaten i sitatet.

Når du låner tekst frå andre og skriv han om til eigne ord, viser du til namnet til forfattaren og årstalet i teksten. Eit døme: Forskar NN (2012) hevdar at…

Når du brukar fotnote, blir han markert som fotnote 1 eller i parentes (1) i teksten. Talet blir sett inn nedst på sida, med tilvising til forfattar og årstal.

Forrige avsnitt

1 / 5

Neste avsnitt
Hvit snakkeboble på blå bakgrunn.
Hvit snakkeboble på blå bakgrunn.

Kjeldeliste

Kjeldelista må vise kven som er forfattar og kva for årstal det vart skrive. Ho må òg seie noko om publikasjon og utgivar – altså kva slags bok, blad, nettstad, samtale osv. som blir brukt. 

Digitale kjelder blir stadig endra og skrive  om, og derfor er det viktig å få med nettadressa og dato for når du lasta opp.

Åpen laptop med halv åpen bok bak skjermen som et symbol for digitalisering.
Åpen laptop med halv åpen bok bak skjermen som et symbol for digitalisering.

Ulike referansestilar

Det finst ulike referansestilar med kjeldeinformasjon. Oppsettet vil då variere. Den mest kjende er kanskje APAUnder finn du eit par nettsider med ulike referansestilar.

Hvit snakkeboble på blå bakgrunn.
Hvit snakkeboble på blå bakgrunn.

Ei kjelde til eit betre resultat

Den som les teksten din, vil leggje merke til det om du har gjort ein ekstra innsats med kjelder. Resultatet blir kanskje betre vurdering og karakter? Det er eigentleg ikkje så vanskeleg, og du vil tene på det!

Bena til tenåring går opp en trapp med fargerike trinn.
Bena til tenåring går opp en trapp med fargerike trinn.

Bilde- og videorettar:

  1. Getty Images
  2. Getty Images
  3. Getty Images
  4. Getty Images
  5. Getty Images
  6. Getty Images
  7. Getty Images
  8. Getty Images
  9. Getty Images
  10. Getty Images
  11. Getty Images
  12. Getty Images