Maten sin plass i religionane
Mat er viktig i alle dei fem verdsreligionane. Kvar av religionane har tradisjonane sine, og det følgjer strenge reglar med om kva som er lov og ikkje lov. For mange familiar er det viktig å vidareføre desse tradisjonane og reglane til barna sine. Maten speler ei viktig rolle både til kvardag og fest, men aller mest under høgtider. Kva mattradisjonar har den religionen du tilhøyrer?
Religion og mat
Kva vi et varierer frå land til land og frå landsdel til landsdel. Dei ulike religionane har òg ulike reglar og tradisjonar når det gjeld mat.
Skal du lage mat til menneske frå ulike kulturar, er det viktig å ha god kunnskap. Ein bør ha respekt for folks matkultur.
Tradisjonsmat
Hinduistiske mattradisjonar
Mange hinduar er vegetarianarar, men mange et òg kjøt. Dei føretrekkjer at dyra blir slakta raskt (jhatka), slik at dei lir minst mogleg.
I hinduismen er måltida viktige for å samle familien.
Nokre hinduar fastar, som betyr å ikkje ete mat over ei lenger tid. Men alt i alt er mat viktig for dei fleste hinduar.
I India er nærare 80 prosent av befolkninga hinduar, så det indiske kjøkkenet er ein viktig tradisjonsberar.
Indisk måltid
Indisk hellig ku
Islamske mattradisjonar
Islam strekkjer seg over eit enormt landområde. Det seier seg sjølv at ikkje alle et det same i desse områda.
Likevel er det nokre felles reglar for matlaging. Det er forbode å ete blod, svinekjøt og sjølvdauda dyr. Forboden mat heiter Haram, medan Halal betyr tillaten mat. Dyreartar som er lov å ete er sau, okse og kylling.
Ramadan er den muslimske fastemånaden. Då lèt ein vere å ete frå soloppgang til solnedgang. Når ramadan er over, feirar ein høgtida Id al-Fitr.
Islamsk mat
Halal
Jødiske mattradisjonar
Reglane for kva jødar kan ete, kjem frå Toraen – dei fem Mosebøkene i Bibelen. Her skil ein mellom kva som er passande å ete –kosher, og kva som ikkje er lov å ete – treif.
Ifølgje første Mosebok sa Gud at menneska skulle vere vegetarianarar. Men i tredje Mosebok seier Gud at jødane kan ete dyr, men ikkje alle.
Jødane slaktar dyr så varsamt som mogleg. Kven som helst kan ikkje slakte dyr. Det må vere ein kvalifisert schæchter.
Jødisk mat
Purim
Buddhistiske mattradisjonar
Buddhistar prøver å gjere minst mogleg skade på menneske og natur. Mange lever som vegetarianarar, men det er ikkje eit krav.
For å leve er vi nøydde til å ete mat, og då blir det kravd at nokon må ta liv av dyr og plantar. Eit viktig prinsipp er at vi gjer det for å livnære oss, og ikkje av andre egoistiske årsaker.
Vi skal ikkje setje større fotavtrykk etter oss i naturen enn nødvendig.
I buddhismen er det mange som lever som munkar. Desse munkane har eigne levereglar, og dei kan til dømes ikkje ete etter kl. 12.
Buddhistisk munk
Barn spiser kalkun
Nattverd
Bilde- og videorettar:
-
Getty Images
-
Getty Images
-
Getty Images
-
Getty Images
-
Getty Images
-
Getty Images
-
Getty Images
-
Getty Images
-
Getty Images
-
Getty Images
-
Getty Images